O stresie można przeczytać wiele artykułów, książek, a także zobaczyć filmiki ze sposobami radzenia sobie z nim W niedzielny wieczór, oglądając swój ulubiony program widzimy reklamę środków uspokajających na poniedziałkowy zawrót głowy, a jadąc już do pracy słyszymy w radio reklamę środków na poprawę nastroju i na nerwy....
Rzeczywiście, żyjemy w takich czasach, w których stres jest już czymś normalnym. W ostatnich latach coraz częściej wskazuje się na związki pomiędzy doświadczanym stresem a zaburzeniami głosu (dysfonie), co może mieć istotne znaczenie dla procesu leczenia i rehabilitacji zaburzeń głosu.
Można wskazać kilka hipotetycznych
mechanizmów wyjaśniających związek pomiędzy stresem a powstaniem dysfonii:
- Przenoszenie napięcia – powstałe w wyniku długookresowego stresu napięcie pojawiające się w początkowej fazie głównie w obszarze karku i odcinka lędźwiowego kręgosłupa utrwala się i powoli przenoszone jest na inne grupy mięśniowe, w tym na zewnętrzne i wewnętrzne mięśnie krtani. Utrata elastyczności tych mięśni sprzyja wadliwej artykulacji
- Powstrzymywanie się od reakcji – w wielu sytuacjach stresujących ludzie odmawiają sobie prawa do wyrażania emocji, szczególnie tych, co do których uważa się, że są nieakceptowanie społecznie. Klasyczne przykłady to powstrzymywanie się od płaczu, powstrzymywanie się od wyrażania złości czy swojej negatywnej opinii na jakiś temat. Każda z powyższych sytuacji prowadzi do sytuacyjnego napięcia mięśni krtani, co relacjonowane jest jako objaw „zaciśniętego gardła, dławienia w gardle, niemożności wydobycia głosu”.
- Spłycenie oddechu jako utrwalona reakcja na stres – w wyniku pojawiających się w stresie napięć następuje znaczne spłycenie oddechu i zwiększenie tempa oddychania w celu uzyskania jak największej aktywacji organizmu. Zwykle, gdy stresor przestaje działać lub gdy pacjenci poradzili sobie z problemem, następuje tzw. „oddech ulgi” i powrót do normalnego oddychania piersiowo-przeponowego. Jednak w sytuacji stresu chronicznego, lub chronicznego przeciążenia (np. ilością pracy) nie ma czasu na tę naturalną regenerację oddechową. Poddając się presji czasu, terminów i obowiązków jakie trzeba wypełnić, potrzebna jest energia. Napięte są bowiem mięśnie międzyżebrowe, co prowadzi do spłyconego oddechu – oddechu obojczykowego lub obojczykowo – piersiowego. Ta skłonność może stać się po jakimś czasie zabójcza dla oddechu, ponieważ utrudnia jego emisję, a połączona z nawykiem wypowiadania dużej ilości słów na jednym płytkim wydechu prowadzi do „efektu podduszenia”, którego skutkiem może być reaktywny skurcz mięśni krtani .
Osoby pracujące głosem w sytuacjach
stresowych powinny zatem:
- mieć możliwość wypoczynku, prawidłowego odżywiania i nawodnienia organizmu;
- dbać o dietę bogatą w witaminę C, która zmniejsza wydzielanie hormonu stresu, oraz w magnez i witaminę B;
- unikać napojów zawierających kofeinę, do których zaliczamy mocną herbatę, kawę, coca-colę. Kofeina poprawia w krótkim okresie czasu samopoczucie, ale długotrwałe jej przyjmowanie powoduje wypłukanie wapnia z kości i mięśni i prowadzi do uczucia zmęczenia. Zaniechanie tego zwyczaju sprawia, że człowiek staje się mniej podatny na stres, a rytm serca jest bardziej stabilny. Trzeba jednak pamiętać o stopniowym zmniejszaniu ilości wypijanej kawy w celu uniknięcia nieprzyjemnych objawów w postaci np. bólów głowy.
- zrezygnować z palenia papierosów. Jest oczywiste, że palenie ma niezwykle szkodliwy wpływ na cały narząd głosu. Szkodliwe jest również przebywanie w pomieszczeniach, gdzie pali się papierosy. Wiąże się to z obecnością wydychanego dymu oraz dymu z żarzących się papierosów i niedopałków. Dym tytoniowy i zawarte w nim substancje powodują obrzęk i przekrwienie błony śluzowej gardła, krtani i dalszych odcinków dróg oddechowych. Długotrwałe drażnienie błony śluzowej prowadzi do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego ze wszystkimi jego konsekwencjami. Ogólnie znany i udowodniony jest wpływ palenia tytoniu na powstanie raka płuc, krtani, gardła i jamy ustnej. Nałóg nikotynowy wiąże się również z tzw. obrzękiem Reinckego, który, rozwijając się w obrębie błony śluzowej fałdów głosowych, powoduje bardzo znaczne zaburzenia głosu i może prowadzić do duszności. Nikotyna zawarta w papierosach zmniejsza również produkcje śluzu i w konsekwencji prowadzi do wysychania błony śluzowej. Skutkiem długotrwałego palenia tytoniu jest też tzw. kaszel palacza, który wtórnie podrażnia fałdy głosowe. Podobnie szkodliwy wpływ na struny ma częste u palaczy „chrząkanie”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz